Erkin Koray: Türk Rock Müziğinin Asi ve Öncü Ruhlarından Psikedelik tonlar, uzun saçlar ve distortion altında bir müzik devrimi

 

🎸 Erkin Koray: 

Türk Rock Müziğinin Asi ve Öncü Ruhlarından
Psikedelik tonlar, uzun saçlar ve distortion altında bir müzik devrimi

🎶 Türkiye'de Rock’ın İlk Kıvılcımı: 1957

Geçtiğimiz günlerde internetin kuytu köşelerinde dolaşırken, Hippy-dj kit adlı artık aktif olmayan bir forumun 2008 tarihli gizli bir paylaşımında karşıma çıkan bir isim yeniden kalbimi çaldı: Erkin Koray. Türkiye’de rock müziğin doğuşunu anlatırken onun adını atlamak, tarihi yarım anlatmak olur.

Erkin Koray, Erkin Koray, 24 Temmuz 1941’de İstanbul’da doğdu. Annesi piyano öğretmeniydi; beş yaşında piyano çalmaya başladı. 15 yaşında rock & roll ile tanıştıktan sonra gitar çalmaya yöneldi ve arkadaşlarıyla bir grup kurdu. İlk konserini 29 Aralık 1957’de verdi. “Ritimciler” adlı grubu kısa sürede Türkiye’de büyük ilgi gördü ve henüz plak çıkarmadan medyada “çılgın rocker” olarak anıldı. O ve grubu, dönemin efsaneleri Elvis Presley ve Fats Domino’nun şarkılarını yorumlayarak kısa sürede dikkat çekti.
Daha da önemlisi, Koray sadece tarzıyla değil, kullandığı ekipmanla da dönemin çok ilerisindeydi. Türkiye’de ilk defa elektrik gitar ve modern ses sistemlerini kullanan sanatçılardan biriydi. Bu, onu yalnızca bir müzisyen değil; aynı zamanda bir öncü, bir yol gösterici yapıyordu. 

💡 Koray, Türkiye'de elektrik gitar ve amfi sistemini sahneye taşıyan ilk sanatçılardan biridir.

🌈 Psikedelik Dönüşüm ve “Anma Arkadaş”

1960’ların sonlarına doğru Erkin Koray artık sadece bir müzisyen değil, bir kültür ikonuydu. 1967 yılında yayımladığı ilk psikedelik single’ı “Anma Arkadaş”, onun Anadolu rock ve psikedelik müzik yolculuğunun başlangıcıydı. Bu dönemde hem solo olarak hem de farklı sanatçılarla yaptığı iş birlikleriyle birçok 45’lik plak çıkardı. Bu şarkı sadece bir 45’lik değildi — bu, aynı zamanda Doğu ile Batı arasında kurulmuş bir müzikal köprüydü.

Bu parçalar, geleneksel Türk müziği motifleriyle batı müziğinin sert ve deneysel dokularını bir araya getirerek özgün bir tarz yarattı. Kimi zaman bağlama ile distortion gitar aynı parçada buluştu; kimi zaman bir halk türküsü, fuzz pedallı bir gitarın altına gizlendi.

🎧 Dinle:

YouTube'da dinlemek için görsele tıkla

“Anadolu Rock” akımı tam anlamıyla bu tınılarla şekillendi. Bağlama sololarının fuzz gitarla birleştiği bu çağda, Erkin Koray bir mihenk taşı oldu.

✊ Toplumsal Normlara Meydan Okumak

✊ Asi Ruhun Bedeli

Erkin Koray sadece müziğiyle değil, görünüşü ve yaşam tarzıyla da dönemin kalıplarını zorladı. 1960’lar Türkiye’sinde sadece müzikle değil, dış görünüşle de başkaldırmak gerekiyordu. Koray uzun saçları, asi ruhu ve sıra dışı yaşam tarzıyla o dönemin muhafazakâr kesimleri tarafından hedef haline geldi. İstanbul’da saldırıya uğradı, bıçaklandı, ama hiçbir zaman geri adım atmadı. Müziğiyle, tavrıyla, duruşuyla hep sınırların ötesindeydi.

"O, sadece müzikte değil; görünüşte, düşüncede ve yaşam tarzında da devrimciydi."

🎵  Erkin Koray ile Zamanda Yolculuk

Erkin Koray dinlemeye başlamak isteyenler için özel bir liste:

📀 Önerilen Parçalar:

• Anma Arkadaş (1967)

• İstemem (1970)

• Yalnızlar Rıhtımı

• Yağmur – Melankolinin psikedelik hali

• Şaşkın – Türk rock tarihinin en bilinen hitlerinden biri

• Mesafeler – Erkin Koray’ın vokal gücünün zirvesi

---

✍️ Kapanış: Bir Efsaneyi Dinlemek, Onunla Direnmek Gibidir

Erkin Koray’ın müziği sadece kulağa değil, ruha da dokunur. O, dönemin normlarına başkaldırmış bir müzisyen olmanın ötesinde, bir çağın sesi olmuştu. Bugün hâlâ onun şarkılarını dinlerken, sadece bir müzik parçası değil, kültürel bir başkaldırıyı da hissederiz.

Bu yazı, bir forumun unutulmuş bir köşesinden başlayan bir yolculuğun sonucudur. Çünkü bazen bir şarkı, bir akor ya da bir mırıldanış, geçmişle kurduğumuz en güçlü bağdır.🎸 Erkin Koray: Türk Rock Müziğinin Asi ve Öncü Ruhlarından Rock'n Roll’un Türkiye’deki İlk Nefesi

 

  Beyaz Kelebekler      

Kanadı kırık bir kelebeğin uçamayacağı da belliydi.

Beyaz Kelebekler, 1963-1980 yılları arasında aktif olan bir Türk pop müziği grubudur. Topluluk, İstanbul Kabataş Lisesi'nde okuyan beş genç müzisyen tarafından kuruldu. Folk ezgilerle başladılar, sonra Türkçe pop’un yükselen yıldızları oldular. Turgut Akyüz’ün katılımıyla profesyonel dünyaya adım attılar. Türkiye'nin dört bir yanındaki sahneleri, Avrupa’daki konserleri dolduran bu grup, artık herkesin gözdesiydi.

---

Kaza ve Büyük Kayıp (1970)

18 Ocak 1970... Her şeyin tersine döndüğü o gece. Bir konser için yola çıkmışlardı. Öndeki araç Adapazarı’na ulaştı. Ama arkadaki araç, o Chevrolet... Bir kamyonla çarpıştı. Benzin deposu patladı. Ve o gece üç Beyaz Kelebek — Altan Eke, Rıfat Eke ve Behzat Kutlubağ — feci şekilde hayatlarını kaybetti. Diğer üyeler mucizevi şekilde kurtuldu.

BUNALIMLAR

1965’te Sorular adıyla kurulan ve psychedelic müzik topluluklarının şarkılarını seslendiren grubu yazlık sinemalardan birinde film gösteriminden önce dinleyen Cem Karaca, onlara Cem Karaca–Apaşlar konserlerinde ön grup olma teklifinde bulunmuştu. Grubu daha yakından tanıma olanağı bulan Karaca, iki hafta sonra bu kez bir 45’lik çıkarmaları için kendilerine yardım ediyordu.

Sorular grubundan Ahmet Güvenç (bas gitar) ile Aydın Çakuş (gitar, vokal), yanlarına davulcu Hüseyin Sultanoğlu’nu alarak Grup Bunalım ismiyle 1969’da Taş Var Köpek Yok / Yeter Artık Kadın adlı 45’lik plağı yayımladı.

Aydın Çakuş bestesi "Taş Var Köpek Yok", herkesin Anadolu rock peşinde olduğu bir dönemde, Batılı normlarda rock müziği talep edenlerin yüreğine su serpmişti. Aynı yıl İzmir Fuarı’na çağrılan Bunalım, gazino sahnesinde psychedelic örnekler sergileyerek kimseye taviz vermemişti.

 Kırmızı Ay Altında Geceler

Tandy Love (gerçek adı: Andrew Shallcross, diğer adıyla Andy Votel, 1975 doğumlu), İngiliz bir prodüktör ve müzisyendir. Finders Keepers Records, Pre-Cert Home Entertainment ve Dead-Cert Home Entertainment şirketlerini ortaklaşa yürütmektedir.

 

Optİkler (Robert Kolejİ) 

“Köylü Kizi” / “Wer Last Day” on Sayan, 1967 Mİllİyet

Optikler, 1967 Milliyet pop müzik yarışması, 12 Mart 1967: Gökhan Cansen, Jan Kurban, Kemal Ebcioğlu, Rüçhan Çamay (jüri üyelerinden biri), Bülent Terem ve Osman Kermen
Optikler, 12 Mart 1967 tarihinde düzenlenen 1967 Milliyet pop müzik yarışmasının kazananı olarak açıklandı. Soldan sağa: Gökhan Cansen, Jan Kurban, Kemal Ebcioğlu, Rüçhan Çamay (jüri üyelerinden biri), Bülent Terem ve Osman Kermen
Tam sayfayı görmek için tıklayın.

Bİrsen Armağan 
& Yurdaer Doğulu Orkestrası

Bir kadın vokalist ; Birsen Armağan'ın Yurdaer Doğulu Orkestrası ile yaptığı bu güzel plak.

“Helvacı”, ilginç bir gitar ve bas girişiyle başlıyor; ama ben özellikle sıra dışı ritmi ve uzun gitar introsu nedeniyle **“Gül Ayşe”**yi daha çok beğendim.
Bu 45’lik 1967 yılında yayımlandı. 

1968’de Melodi etiketinden çıkan diğer bir 45’liği:
Gel Gel Gel” ("Come Come Come") 

“Ah! Yalancılık” (Aslen Mason Williams ve Nancy Ames’in söylediği, Ester ve Abi Ofarim ikilisiyle ünlenen “Cinderella Rockafella” parçasının Türkçe uyarlaması)

“Gel Gel Gel”, doğrudan ye ye tarzında bir pop şarkısı – önceki çalışmalarından oldukça farklı.

 

Berkant, 

Vasfİ Uçaroğlu Orkestrası İle

Farklı Bir Gün Batımı

Graham'ın Bahar Seçkileri

Hem çılgın hem  folk tınılarla dolu hazırlanmış bir seçki.

A
1 Fikret Kızılok – Leylim Leylim
2 Ananda Shankar – The River
3 Meral Atakök ve Üç Hürel – Masa Üstünde Testi
4 Taci Özmen - Çekilmez Bu Dünya
5 Gülsüm Kamu ve Ergun Özer Ork. – Aliyi Gördüm Aliyi
6 The Ghetto Brothers – Viva Puerto Rico Libre
7 New Colony Six – Elf Song (Ballad Of The Wingbat Marmaduke)
8 Syd Barrett – Golden Hair
9 Bruce Haack – Cherubic Hymn
10 Fikret Kızılok – Gözlerinden Bellidir
B
11 Hümeyra – Onu Bana Sakla
12 Zümra Aycan – Bilemedim
13 Augusto Martelli – Berjl's Tune
14 The Ghetto Brothers – You Say You Are My Friend
15 Cici Kızlar - Gencim, Yaşamı Severim
16 Gülcan Opel – Gavuşmak Hayal Oldu
17 Arif Sağ - Bizim Şarkımız
18 Ali Rıza Binboğa - Dost Kazanmak Kolay Değil

"Voyage Sans Retour" (Fransızca: Dönüşü Olmayan Yolculuk), genellikle mistik, psikedelik ve içsel keşif temaları taşıyan müzikal derlemeler ya da konsept albümler bağlamında kullanılan bir ifadedir. Müzik dünyasında bu ifade; zaman, mekan ve tür sınırlarını aşan, dinleyiciyi transa benzer bir ruh haline sürükleyen parçalarla dolu bir "ses yolculuğu" anlamına gelir.

Gitarın Büyücüsü

Omar Khorshid

Omar Khorshid (1945 - 1981) Mısırlı bir gitarist, müzisyen, besteci, eşlikçi ve aktördü. Kahire'de doğan Khorshid, Farid Al Atrash, Umm Kulthum, Mohamed Abdel Wahab ve Abdel Halim Hafez gibi birçok sanatçıya eşlik eden tanınmış bir gitaristti.

Köprü boyunca şarkı söylemek

Ümit Aksu Orkestrası 
Bermuda Şeytan Üçgeni